CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ Thành Phố Thuận An

Ảnh: Đình Phú Long được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia theo quyết định số 53/QĐ-BVHTT ngày 28/12/2001

Đây là một công trình kiến trúc tôn giáo có giá trị nghệ thuật độc đáo mang đậm nét Nam Bộ. Với phong cách trang trí mỹ thuật thể hiện qua các tranh ghép gốm mang đậm nét truyền thống văn hóa dân gian.

Cuộc sống cư dân Nam Bộ gắn liền với sông nước, đình nằm trên vùng đất với phong cảnh đẹp, có nhiều cây cổ thụ che bóng mát, mặt tiền của đình quay về hướng Nam, nằm cạnh sông Sài Gòn quanh năm đón gió mát lành.

Kiến trúc đình theo kiểu chữ Tam, mái lợp ngói âm dương, nền lót gạch hoa. Ngôi chánh điện gồm: tiền điện, trung điện và hậu điện. Tiền điện hình chữ nhật kiểu nhà dân gian ba gian, hai chái. Toàn bộ mái nhà tiền điện cẩn vào bêtông bằng mảnh gốm sứ màu sắc lấp lánh, trang trí bốn Lân đứng hàng ngang hướng về trước sân đình, hai đầu hồi là hai Rồng dao; phần mái của trung điện chính giữa là hình nhật nguyệt, hai bên đầu hồi được trang trí Long, Lân, Quy, Phụng; Phần mái của hậu hậu điện cũng được trang trí hoa văn Cá Hóa Long, Lưỡng Long Tranh Châu…

Ảnh: Kiến trúc trang trí theo lối cổ lầu

Đình Phú Long được trang trí theo lối cổ lầu. Tất cả những tấm hoành phi, liễn, đối đều được sơn son thếp vàng rực rỡ, nội dung chúc tụng sơn hà xã tắc. Cách trang trí chạm trổ các đề tài nổi bật lên cung cách đầy quyền lực của Rồng, sự trang trọng của Phụng, mạnh mẽ của Lân và phúc thọ của những con Hạc đứng trên lưng Rùa cổ kính, trang nghiêm.

Từ những năm 1944 đình trở thành nơi hoạt động bí mật của các chiến sĩ cách mạng vùng Lái Thiêu (do hai bên đầu hồi chính có hai lỗ tròn có nắp đậy che nắng mua tạo thành một nóc nhà kín nên các chiến sĩ cách mạng trú đóng trên nóc này). Từ năm 1947 đến 1949 luôn có các du kích trú ẩn và là nơi trao đổi thông tin của lực lượng dân quân tự vệ và du kích.

Từ năm 1965 đến năm 1968, đình là trạm cứu thương cấp cứu cho các chiến sĩ về đánh đồn bót, chốt chặn. Là nơi tổ chức nhiều cuộc họp, chuẩn bị truyền đơn tuyên truyền, tiếp nhận lương thực thuốc men để chuyển vào căn cứ của ta.

Cho đến nay, đình vẫn là nơi sinh hoạt cộng đồng, gắn với ý thức dân tộc mạnh mẽ qua các lễ hội. Hàng năm dân chúng tập trung về đây nhiều nhất vào ngày 17,18 tháng 8 âm lịch trong dịp lễ Kỳ Yên, cầu cho mưa thuận gió hòa.

Theo thông lệ hàng năm cúng tổ Đình được diễn ra như sau:

Ngày 30/01 âm lịch cúng rước Ông dựng nêu mừng xuân.

Ngày 01/5 âm lịch cúng ông Hổ.

Ngày 24/6 âm lịch cúng ông Quan đế.

Ngày 15/7 âm lịch cúng rằm và họp bàn giỗ tổ Ông.

Ngày 17-18/8 âm lịch giỗ Ông (cúng Kỳ Yên).

Ngày 15/10 âm lịch cúng rằm, họp công khai tài chính.

Ngày 29/11 âm lịch cúng an, ngày an vị (ngày kí sắc thần).

Ngày 25/12 âm lịch cúng đưa Ông.

Đặc biệt, ngày lễ cúng Kỳ Yên được đáo lệ cứ ba năm cúng một lần (cúng ba ngày), có đoàn hát bội về phục vụ bà con đến viếng bái lễ thần và xem tuồng tích cổ, nhớ về cội nguồn dân tộc.